به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، سید جعفر هاتف الحسینی پژوهشگر روانشناسی فرقه در علم میسیولوژی معتقد است: بی دقتی به حل بحران هویت دینی و تثبیت کردن هویت دینی باعث شده؛ افراد به خاطر بحران هویت راحت تر نسل جوان شیعه را به فرقه های ضاله جذب کنند.
در همین رابطه با این نویسنده و پژوهشگر روانشناسی فرقه در میسیولوژی به گفت وگو نشستیم.
حوزه/ بحران هویت دینی چیست و چرا افراد جذب فرقه های ضاله می شوند ؟
فرقه های ضاله گروه های نو پدید دینی و شبه دینی هستند به همین خاطر وقتی به فرقه ها نگاه می کنیم می بینیم بسیار سطحی و بدون ادله عقلی هستند که همه افراد به منحرف بودن آن اذعان دارند ولی افرادی به این فرقه ها جذب می شوند که باعث تعجب همگان می شوند. علت این جذب بحران هویت دینی است یعنی فرد با دین خود مشکلاتی دارد که برای رفع نیاز دینی خود به سمت فرقه های انحرافی می رود. جالب این است این فرقه برای فرد جذب شده کاملا عقلانی است و فرد جذب شده در فرقه فرو می رود. برخی علت جذب به فرقه را کلامی می دانند ولی علت های دیگری دارد و یکی ازکلیدترین علت ها، بحران است که زمینه اصلی جذب به فرقه است
حوزه/ به طور مصداقی بحران و راهکار رفع بحران را توضیح دهید؟
بحران اعم از تمام بحران های برای فرد است گاهی بحران خانوادگی، گاهی بحران هویت دینی ، گاهی دلسردی دینی در کودکی و حتی بحران اقتصادی و اجتماعی است. فرد بحران های دارد که اگر حل نشود این بحران عامل جذب به فرقه می شود. مثلا فرد در کودکی دلسرد از فضای دینی شده است عاملش تربیت نا صحیح و اجبارشدید برای انجام مناسک دینی که منجر به دلزدگی شده است. بحران های دیگر مثل مشکلات خانوادگی، مشکلات اقتصادی، مشکلات اجتماعی عامل های بحران در فرد است.
برای رفع این مشکلات نیاز است جامعه اسلامی خود به فکر رفع بحران ها باشد. گروه های مردمی و خانوادها باید فرد درگیر با مشکلات مالی اجتماعی و فردی دریابند و مشکلات را تا حد امکان رفع کنند. توصیه های زیادی در اخلاق اسلامی نسبت به نزدیکان و اطرافیان داریم بی اعتنای خود باعث تشدید بحران است. اگر جامعه اسلامی پویا باشد بحران افراد به حداقل می رسد.
حوزه/ چگونه فرقه ها از طریق بحران هویت دینی نفوذ می کنند؟
فرقه ها از روش شستشوی مغزی در جذب به فرقه استفاده می کنند ولی زمینه اولیه جذب به فرقه ها بحران هویت دینی است. فرد در زندگی دینی روزمره با مشکلاتی روبرو است ولی به دنبال یک آرامش دینی است. فرقه ها وعده این زندگی آرامش بخش را به فرد می دهند و در جلسات فرقه ای بارها شهادت می دهند زندگی شان تغییر کرده است در حالی که چیزی جز تلقین نیست.فرد با جذب شدن در فرقه چندین مشکل به مشکلاتش اضافه می شود و شرایطش فجیع تر می شود.
حوزه/ نقش جامعه اسلامی در رفع این مشکلات چیست ؟
جامعه اسلامی باید پویا باشد خانواده ها نسبت به هم و گروه های مردمی نسبت به یک دیگر باید نقش فعال داشته باشند. بحران های فرد قابل کنترل است اگر فردی دچار مشکلات فردی، اجتماعی و اقتصادی است افراد دیگر جامعه اسلامی بی تفاوت نباشند. تلاش برای حل بحران او هر چقدر اندک منجر به می شود فرد افسرده و همچنین دلسزده از جامعه اسلامی نشود. دقت در تربیت دینی و تلاش برای حل بحران هویتی دینی از نکات دیگر است که در جامعه اسلامی باید دقت شود. فرقه ها با شعار دلسوزی، افراد را جذب می کنند اگر جامعه اسلامی وارد میدان شود فرقه ها دیگر نمی توانند از این نقاط ضعف استفاده کنند.
در سخن آخر باید گفت، نیاز امروز ما، شناخت بحران ها و همین راه حل بحران های افراد است. جامعه پویای اسلامی می تواند با حل بحران های فرد زمینه جذب به فرقه را کاهش دهد. رفع بحران های در فرد منجر می شود زمینه اصلی در جذب فرقه ها تا حد امکان مهار شود.
